EY’den IFRS 17’ye yönelik dikkat çeken değerlendirme

Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu (International Accounting Standards Board – IASB), 14 Kasım 2018’de gerçekleşen kurul toplantısında oy birliği ile IFRS 17 Sigorta Sözleşmeleri standardının 1 yıl ertelenerek geçiş tarihinin 2022 olmasına karar verdi. Kurul aynı zamanda, sigorta şirketlerinin IFRS 9 geçişlerini de 1 yıl ertelemesine olanak sağlayacak bir maddenin IFRS 4 standardına eklenmesini önerdi. Böylece sigorta şirketleri hem IFRS 17’yi hem IFRS 9’u 1 yıl erteleme ile 1 Ocak 2022 tarihi itibariyle uygulayabilecek.

IFRS 17 geçerlilik tarihinin 1 yıl ertelenmesi

Kurulun erteleme kararı ve erteleme süresi, standardın ertelenmesi lehinde ve aleyhinde birçok faktörü dengeleme ihtiyacını gösteriyor. Toplantı için kurul kadrosu tarafından hazırlanan ajandada, tarafların erteleme lehinde ve aleyhinde görüşlerine yer verildi.

Erteleme lehinde görüşler:

* Sigortacılar ve bazı düzenleyici kurumlar, IFRS 17’ye hazırlanmak için planladıklarından daha çok zamana ihtiyaçları olduğunu belirtti.

* Aktüerya ve bilgi sistemleri sağlayıcıları gibi kaynak konularındaki kısıtlamalar, kısa bir zaman diliminde projenin ilerlemesini engelleyebilir, implementasyon kalitesini düşürebilir ve masrafları artırabilir.

* Yatırımcıların ve diğer finansal tablo kullanıcılarının bilgilendirilmesi ve geçişe hazırlanması için yeterli zaman olmadığı belirtildi.

* Sigortacıların kontrolü haricinde kalan kaynak, eğitim, yönetmelik ve vergi mevzuatı üzerinde etkilerin 1 Ocak 2021’den önce çözülememe ihtimali olduğu belirtildi.

* Avrupa Birliği’nin kabul sürecindeki potansiyel gecikme IFRS 17’nin tüm dünyada aynı zamanda uygulanamama ihtimalini ortaya koydu.

* IASB’nin, Aralık 2018 toplantısında IFRS 17’ye bazı düzenlemeler getirmesi beklenmektedir. Bu düzenlemelerin tamamlanması, kamuya sunulması ve kurul tarafından tekrar değerlendirilmesi en az 1 yıl alacaktır.

Erteleme aleyhinde görüşler:

* IASB, IFRS 17’nin uygulanmasının komplike olacağının farkında idi. Bu yüzden standardın yayınlanmasından geçerli olma tarihine kadar yaklaşık 3,5 yıllık bir implementasyon süresi verdi.

* IFRS 4, IFRS 17’e kıyasla daha yetersiz bir standart. Erteleme, sigorta kurumlarının geçerli muhasebe pratiklerinin yetersizliklerini ve uygulamada farklılaşmaya izin veren unsurlarını devam ettirmesi anlamına geliyor.

* Erteleme, 2021’de hazır olmayı bekleyen sigortacıları cezalandıran, implementasyonda daha yavaş olan sigortacıları ise ödüllendiren bir karar gibi görünebilir.

* Erteleme, özellikle 1 yıldan daha uzun bir erteleme, hâlihazırda başlamış olan implementasyon sürecini aksatabilir, projelerden var olan kaynakların çekilmesi veya önceliklendirmenin değiştirilmesi gibi sonuçlara yol açabilir ve maliyeti arttırabilir.

* IASB’nin standartta olası düzenlemeleri değerlendirme kriteri geçerlilik tarihinde gereksiz erteleme gerektirecek düzenlemeleri sınırlandırıcı yöndedir.

Toplantı sırasında birkaç kurul üyesi, ertelemenin lehindeki görüşlerin çoğu ile mutabık olmadıklarını fakat gerçekçi olmak adına, Kurul’un standarttaki muhtemel değişiklikleri inceleyecek olmasının getirdiği belirsizlikten dolayı 1 yıllık ertelemenin gerekli olduğunu belirtti.

Birçok kurul üyesi, erteleme kararı verilecek ise, ne kadar erken verilirse taraflar için o kadar iyi olacağı konusunda mutabık kaldı.

Tüm Kurul üyeleri IFRS 17’nin 1 yıl ertelenmesi yönünde oy kullandı.

TFRS 9’un geçici ertelenmesinin uzatılması

Eylül 2016’da değiştirilen IFRS 4 standardı, ana faaliyet alanı sigortacılık olan firmaların IFRS 9 geçişini 2021’e kadar ertelemesine izin veriyor.

Kurul, IFRS 9 geçişini de IFRS 17 ile birlikte ilk defa 2022’de uygulanacak şekilde uzatmayı değerlendirdi. 2016 yılında alınan geçici erteleme kararı, IFRS 9’un IFRS 4 ile birlikte uygulanmasından dolayı oluşabilecek muhasebe uyumsuzluklarını, kar zarar değişkenliğini ve IFRS 9’un IFRS 17’den önce uygulanması sonucunda oluşacak ek masrafı önlemek amacıyla alındı.

Kurul, diğer IFRS raporlaması yapan şirketlerle ertelemeye konu olan şirketlerin IFRS 9’a geçişi arasındaki zamanı kısıtlamak amacıyla IFRS 9’un ertelenme tarihini IFRS 17’nin geçerlilik süresine bağlamak yerine, ertelemeye süre limiti koydu.

IFRS 9 erteleme kararının alınmasında Kurul, IFRS 9’un bir an önce uygulanmasının getireceği fayda ile, özellikle beklenen kredi zararlarının açıklanması ve diğer yatırımcılar ile sigortacılar arasında karşılaştırmanın yapılabilmesi, IFRS 9’un IFRS 17’den önce uygulanmasının getireceği ek masraf ve finansal mali tablo kullanıcıları açısından bu durumun yaratacağı komplikasyon arasında bir denge kurmaya çalıştı.

Bir Kurul üyesi çoğu sigortacının iki standardı aynı anda uygulamaya geçireceğini, geçerlilik tarihlerini ayırmanın implementasyon planları ile çatışabileceğini belirtti.

Kurul üyeleri 13 oya karşı 1 oy ile, IFRS 9’un 1 yıl daha ertelenmesine karar verdi. Birkaç kurul üyesi bu ertelemenin 1 yıl ile sınırlı kalacağının güvencesi ile ertelemeye onay verdiklerini belirttiler.

EY’nin görüşü

IASB’nin IFRS 17’ye ilişkin yapılacak diğer değişikliklerin kapsam ve mahiyetine ilişkin detaylı bir açıklama vermeden erteleme kararını almış olması ilgi çekicidir. Kurul üyeleri, yürürlükte olan implementasyon projelerinin çok aksamaması, planlama ve bütçelemede netlik sağlanması açısından tarafların, erteleme kararının en kısa zamanda verilmesini özellikle talep ettiğini belirtmiştir. 1 yıldan daha fazla ertelememe kararı, Kurul’un gelecek aylarda standarda ilişkin büyük boyutta bir değişiklik yapmayacağının göstergesidir.
Çoğu sigortacı IFRS 17 implementasyonu için 1 yıl ekstra süreyi hoş karşılayacaktır. Bu erteleme sigortacılara yalnızca kontrollü ve güçlü bir süreç planlaması ve implementasyonu için yeterli süre vermekle kalmayacak, sonuçların analizi ve anlaşılabilmesi için finansal tablo kullanıcılarının ve diğer tarafların da hazırlanması açısından ek süre sağlayacaktır.
Finansal tablo hazırlayıcılarının ertelemeyi nasıl değerlendirecekleri ve ne karşılık verecekleri, IFRS 17 projelerindeki güncel durumları ile birebir ilişkilidir. Varolan proje planlarının gözden geçirilmesi için şimdi iyi bir zamandır. Planlama alternatifleri geliştirilebilir:
Varolan planlama ile devam etmek. Erteleme sadece 1 yıl. Bu süre, başka türlü yetişmeyecek işlerin tamamlanması için kullanılabilir ve hız kesmeden projeye devam edilebilir.
Aktivitelerin fazlandırmasının gözden geçirilmesi. Ekstra 1 yıl, implementasyon ve testler için daha çok zaman demek. Kapsama daha fazla içsel kaynak dâhil edilebilir.
Projelerin yavaşlatılması veya ara verilmesi? Bu alternatif hız kaybına yol açacağı ve masrafların ikiye katlanma ihtimali dolayısıyla ertelemenin sadece 1 yıl olduğu düşünüldüğünde riskli gözükmektedir. Fakat yine de kaynak sıkıntısı çeken ve diğer projelere öncelik vermiş şirketler açısından tercih edilebilir.
Birçok sigortacı IFRS 9’un geçici ertelenmesinin de 1 yıl uzatılmasını hoş karşılayacaktır. Böylece her iki standardın da implementasyon tarihleri paralel olmuştur.
Önümüzdeki birkaç ay, standarda düzenlemeler getirileceğinden dolayı çok önemlidir. Eğer bu düzenlemeler ek implementasyon aktiviteleri oluşturur ise 1 yıl ertelemenin ek yararları ortaya çıkacaktır.
Regülatörlerin de bu ertelemeye nasıl tepki verdikleri, ertelemeyi uygulayıp uygulamayacakları önemli olacaktır.

Sonraki Adımlar

Bir sonraki Kurul toplantısı Aralık ayında gerçekleşecektir ve standartta gerçekleşmesi olası düzenlemelerin görüşülmesi beklenmektedir.