Aksigorta Genel Müdürü Uğur Gülen, risk değerlendirme çalışmaları sonucunda ortaya çıkan göstergelerin ikincil tehlikeler için sigorta primlerinin artmasına neden olacağını belirtti.
Uğur Gülen, linkedin hesabından yayınladığı “Doğal felaketlerin yol açtığı ikincil tehlikeler sigorta sektörünü zorluyor!” başlıklı yazısında şu ifadelere yer verdi:
Geçenlerde İsviçre merkezli ünlü reasürans şirketi Swiss Re ilk yarı sonuçlarını ve değerlendirmesini açıkladı.[1] Yarı yıl raporuna göre 2021’in ilk yarısında doğal felaketlerin sigorta sektörüne maliyeti 40 milyar ABD dolarına ulaşmış. Bu hayli yüksek bir düzey. Sigorta sektörü için doğal felaket ödemelerinde son on yılın ilk yarı ortalaması 33 milyar ABD doları düzeyinde bulunuyor. İlk altı ayda yaşanan doğal felaketlerin neden olduğu toplam ekonomik zarar (sigorta tarafından kapsanan ve kapsanmayan zararların toplamı) ise 74 milyar ABD doları oldu. Bu miktar önceki yıla göre %31 oranında bir azalmaya işaret ediyor. Bir başka deyişle, toplam ekonomik zarar bir önceki yıla göre düşmüş, ama sigorta sektörünün ödemeleri artmış durumda. Sektör şimdi bunun nedenleri üzerinde kafa yoruyor. Yanıt ise ikincil tehlikelerde yatıyor.
İklim değişikliği hızlı ilerleyen bir olgu ve önümüzdeki yıllarda da beklenmedik ağır sonuçlara yol açan felaketler bekleyebiliriz. Burada küresel sigorta sektörünü zorlayan esas unsur ikincil tehlikeler. Büyük doğa olaylarının ardından çıkan felaketlere ikincil tehlike deniliyor. Örneğin büyük bir kasırga veya fırtınanın yol açtığı sel felaketi, kar fırtınaları, dolular bu kategoriye giriyor. Veya aşırı sıcaklar ve kuraklık dönemlerinde çıkan orman yangınları da ikincil tehlike diye adlandırılıyor.
Bu çerçevede yılın ilk yarısında ABD’de sadece şubat ayındaki Uri fırtınasının getirdiği yoğun kar yağışının bedeli 15 milyar ABD doları oldu. Haziran’da Avrupa’daki bazı ülkeleri etkileyen fırtına, yağış ve doluların maliyeti 4,5 milyar ABD dolarına ulaştı. Temmuz ayında Almanya, Belçika, Hollanda ve Çin’de yaşanan sellerin bedeli ise doğal olarak, haziran sonuna kadarki gelişmeleri kapsayan bu raporda yok. Sadece Almanya’daki sellerin küresel sigorta sektörüne 6,5 milyar dolara mal olacağı tahmin ediliyor.
İkincil tehlikeler sigortacıları zorluyor, çünkü bunların risk modellemesini yapmak çok zor. Bunu yapamayınca doğru fiyatlandırma yapmak da çok zor oluyor. Swiss Re’de Doğal Felaketler Departmanı’nın başındaki Martin Bertogg’a göre[2] tarihsel perspektiften bakıldığında sektör görece ender yaşanan ama potansiyel olarak çok büyük zararlar verebilen deprem veya kasırga gibi büyük felaketlerin risk modellemesinde başarılı. Ama aşırı yağış, fırtına, dolu, sel, orman yangını gibi ikincil tehlikelere gelince buradaki riskleri değerlendirecek modellemelerde yetersiz kalıyor. İkincil tehlikeler eskiden görece düşük seviyede zarara yol açıyordu. Ama şimdi bu olaylar daha sık yaşanır hale geldikçe sigortacılara neden oldukları maliyet de artıyor. Çünkü pek çok kurum ve tüketici ikincil tehlikelere karşı sigorta yapıyor.
Bertogg, “Sigorta sektörü ekonomik dayanıklılık konusundaki katkısını korumak ve artırmak için ikincil tehlikelerle ilgili risk değerlendirme yetkinliklerini artırmak zorunda,” diyor. Tabi bunu söylemek kolay, yapması daha zor. Örneğin orman yangınlarının aşırı sıcak dalgalarında ve kuraklık zamanlarında arttığını biliyoruz, ama yangınların %90’ında son kıvılcım insanlar yüzünden çıkıyor. İnsan faktörü işin içine girince risk modellemesi yapmak da zorlaşıyor.
Yine de, ne kadar zor olursa olsun sektör bunu başarmak zorunda. Bu konuda ilerlemeler de sağlanıyor. Örneğin ABD’de yerleşim alanlarının sel sigortalarının %95’ini yapan Federal Acil Durum Yönetim Ajansı 50 yıl sonra ilk kez yeni bir risk modellemesine dayanan yeni bir fiyatlandırma modelini uygulamaya koydu.[3]
Tabi risk değerlendirme çalışmaları sonuçta ikincil tehlikeler için sigorta primlerinin artmasına neden olacak. Ama ancak sağlıklı işleyen bir sigorta sektörünün ekonomik dayanıklılığı artıracağını unutmayalım.
[1] https://www.swissre.com/news-release/Severe-weather-events-drive-global-insured-catastrophe-losses-of-USD-42-billion-in-first-half-of-2021-Swiss-Re-Institute-estimates/c10d0aca-9cf6-4631-86e8-1e57f8dd5bc7
[2] https://www.claimsjournal.com/news/national/2021/08/16/305422.htm
[3] https://www.claimsjournal.com/news/national/2021/08/16/305422.htm
