Riski belirlemek için 1961 yılında müşteriye sorulan soru: Kaç metresiniz var?

Sigorta Dünyası’nın 1961 yılı Aralık sayısındaki bir makalede en ilgi çekici konu olarak, ABD’li All States sigorta şirketinin otomobil sigortası müşterilerinin riskini belirlemek için “Kaç metresiniz var” ve “Bunları senede kaç defa otomobilinizle gezdirirsiniz” soruları göze çarpıyor. Belli ki o zaman söz konusu sigorta şirketi, sürücünün dikkatini dağıtabilecek unsurları hesaplayabilmek için böyle bir yola gitmiş. Anlaşılan o ki başarılı da olmuş çünkü All State’in otoda kâr eden yegane şirket olduğu belirtiliyor. Makalede ayrıca iyi sürücü – kötü sürücü gibi kavramlar ve Fransa’daki bundan 60 yıl önceki sigorta şirketi ve acente sayıları da dikkat çekiyor.  

Arşivden sayfamız için Sigorta Dünyası’nın 1961 yılı Aralık sayısına gittiğimizde yabancı basından “Otomobil Sigortası” başlıklı bir yazıya rastlıyoruz. ABD’de çıkan Constellation dergisinin aynı yılın Ekim sayısında Hubert Emmanuel imzasıyla yayınlanan makaleyi Sigorta Dünyası’na Ö. Fethi Kaçel nakletmiş.  

Yazıdan anladığımız kadarıyla, oto sigortalarından kâr etmek bundan 60 yıl önce ABD’de bile zormuş. Öyle ki kâr etmeyi başaran All States sigorta şirketi, araçlarını sigorta ettirmek isteyen müşterilerine 67 sual soruyormuş. Bu sorulardan “Kaç metresiniz var” ve “Bunları senede kaç defa otomobilinizle gezdirirsiniz” soruları haliyle dikkat çekmiş ve o zamanki sayımızın sayfalarında haber olarak kendine yer bulmuş..  

Emmanuel’e göre, sorulara verilen cevaplar, sürücünün yaptığı kazaları, hız limiti cezalarını, kuralsız sürüşü ve genel olarak otomobili kullanış şeklini ortaya çıkarıyor ve sigorta şirketi için yarattığı tehlikeyi belirlemeye yarıyor: “Bunun sayesinde temkinli bir şoför, “talihsiz” diğer bir şoförden onda bir nisbetinde daha eksik ödemektedir.” Buradan çıkarabileceğimiz sonuç, arabasında metresi olmayan birinin dikkatini bozabilecek ciddi bir unsurun elenmesinden dolayı ödediği primin de daha düşük olduğu yönünde.  

60 yıl önce Fransa’daki acente sayısı günümüzün Türkiye’si ile aynı 

Aynı yazı, Fransa’yla devam ediyor ve bu ülkede otomobil tarifesi olmadığı ve bundan dolayı 18 bin sigorta acentesinin ayaklandığı vurgulanıyor. Burada dikkat çeken ilk unsur bundan 60 yıl önce Fransa’daki acente sayısının günümüz Türkiye’siyle aynı olması. Haberde acentelerin isyanının sebebiyse üretim kayıpları. Büyük şirketler araçlarını grup halinde sigortalatarak sigorta şirketlerinden indirim almakta, hatta özel kişiler bile kendi aralarında gruplar kurarak indirimlerden istifade etmekte olduğundan, acentelerin portföyleri daralıyor. O yıllarda Fransa’da otomobil sigortalarından yüzde 20 oranında komisyon alan acentelerin yaşadığı gelir kaybının yanı sıra, indirimden faydalanamayan müşterilerin de “kızdıkları”na haberde yer veriliyor.  

1960’ın prodüktörü günümüzün brokeri 

Yüzde 35 ile yüzde 50 arasındaki İndirimlerden faydalanabilmek için oluşturulan suni grupların Parisli prodüktörlerin icabı olduğu Hubert Emmanuel tarafından belirtiliyor: “… bununla sigorta şirketlerinin umumi acentelerini atlatmışlardır. Bir sigorta prodüktörünün ne olduğunu bilirsiniz: Müşterisine en uygun sigortayı en müsait şartlarla yapan sigorta şirketinin nezdinde akdedendir. Bir sigorta şirketinin acentesi ise muayyen bir sigorta mahalli mümessilidir. Onun namına taahhüt eder.” 

Emmanuel’in aktardığından anladığımız, prodüktörlük dediği müesseseden kastedilenin bugünkü broker olduğu.   

İyi sürücü – kötü sürücü 

Yazıda bugün ülkemizde halen çözülemeyen iyi sürücü – kötü sürücü ayrımından da bahsediliyor ve “Bizde de pek kârlı bir branş olmayan otomobil sigortacılığı diğer memleketlerde şekilden şekle girmiş, iyi sürücülerin diğerlerinin yerine ödemelerine mani olacak çareler düşünülegelmiştir” deniyor.  

Fransa’da 1959’da sigorta şirketi sayısı 112  

Fransa sigorta sektöründen rakamsal bilgiyi de burada aktarmakta fayda var: “1959’da 112 sigorta şirketi, trafik rizikoları için 240 milyar eski Frank tahsilat yapmıştır. 30 tanesi ancak kâr yapmış, 75’i de ihtiyatlarından elde ettikleri kârları hesaba katarsa onlar da kâr etmişlerdir. Büyük kârlar temin eden 25 şirketin 13 tanesi ecnebi, 9 tanesi mütekabil iştirakli, 3 tanesi de hususi şirkettir. Bunlar, iyi rizikoları ucuza temin etmekte, aynı zamanda portföylerinde suni gruplar da vardır.” Burada verilen bilgi, 63 yıl önce Fransa’da ülkemize göre iki katından fazla sigorta şirketinin aktif olarak hizmet verdiği görülüyor.