Aksigorta Genel Müdürü Uğur Gülen, Türkiye’de de son dönemde artan doğal felaketlerin ardından afet tahvilleri piyasasını biraz geliştirmenin zamanı geldiğini belirtti.
Uğur Gülen, linkedin hesabından yayınladığı “İklim değişirken afet tahvillerinin önemi artıyor!” başlıklı yazısında şu ifadelere yer verdi:
Temmuz, iklim değişiminin sonuçlarının farklı kıtalarda çok somut bir şekilde görüldüğü bir ay oldu. Önce Kanada’da ve ABD’nin kuzey batısında sıcak dalgası ve ardından orman yangınları yaşandı. Sonra Almanya başta olmak üzere Avrupa’da, Çin’de ve Hindistan’da seller hayatı alt üst etti. Tüm bu felaketlerde yüzlerce kişi yaşamını yitirirken, milyarlarca dolar düzeyinde zarar meydana geldi, binlerce dönüm orman arazisi yandı.
İklim değişikliği artık hızla ve etkin bir şekilde mücadele edilmesi gereken bir sorun olarak çevre sorunlarının en üst sırasına yerleşiyor. Tabi bu süreç iklim değişikliği kaynaklı hasarları karşılamak durumunda kalan sigorta sektörünü de etkiliyor. Örneğin ağır sel felaketi yaşayan Almanya’da temmuz ayını bir kenara bırakın, sadece haziran ayında sigorta sektörünün sel ve dolu nedeni ile karşılaması gereken zarar 1,7 milyar Avro’ya ulaştı.[1] Temmuz faturası bundan çok daha yüksek olacak. Artan maliyetler karşısında sektörde yoğun bir çözüm arayışı var. Global sigorta sektörünün 90’lı yıllardan beri bildiği ve uyguladığı bir finansal enstrüman olan Afet Tahvilleri (Catastrophe Bonds – Cat Bonds) bu kapsamda giderek daha fazla önem kazanıyor.
Afet Tahvili esas olarak reasürans şirketleri tarafından çıkarılan bir borçlanma aracı. Belli bir doğal felaketi öngörüyor ve belli bir vadeyle çıkartılıyor. Yüksek bir getirisi var. Eğer belirlenen vade içinde bu felaket yaşanmamışsa tahvili alan yatırımcı ana parasını alıyor ve getirisini kazanıyor. Ama eğer gerçekleşirse, getiriyi unutun, ana parasını bile ya hiç alamıyor ya da tahvilin tipine bağlı olarak bir kısmını gecikmeyle alabiliyor. Felaket riskini dağıtan ve yatırımcıya aktaran bu tahvil sigorta sektörünü biraz rahatlatırken yatırım fonlarına da önemli bir alan açıyor.
Risk yönetimi, sigorta ve yatırım çözümlerinde dünyanın önde gelen şirketlerinden biri olan Aon’un hazırladığı bir rapora[2] göre geçen yıl global düzeyde reasürans şirketleri toplam değeri 11 milyar ABD dolarına ulaşan afet tahvili çıkarttılar. Bu şimdiye kadarki en yüksek miktar ve 5,4 milyar ABD dolar düzeyinde kaldığı 2019 yılına kıyasla %104 seviyesinde bir artış anlamına geliyor. Raporda bu artış ivmesinin 2021’de de devam edeceği vurgulanıyor. Artış oranı geçen yılki kadar güçlü olmasa da afet tahvili piyasasının 12 milyar ABD doları seviyesine çıkabileceği ifade ediliyor.
Önemli deprem fayları üzerinde bulunan ülkemiz doğal felaketleri maalesef iyi tanıyor. Şimdi buna iklim değişikliğinin getirdiği doğal afetler ekleniyor. Örneğin kuraklık bazı bölgelerimizde ciddi bir sorun haline geldi. Rize örneğinde olduğu gibi yoğun yağışlar sel felaketlerine yol açıyor.
Belki Türkiye’de de afet tahvilleri piyasasını biraz geliştirmenin zamanı gelmiştir, ne dersiniz?
[1] https://www.claimsjournal.com/news/international/2021/07/16/304862.htm
[2] http://thoughtleadership.aon.com/Documents/280121_aon_securities_ils_q4_update.pdf
