Ağız Sağlığının Diğer Organlar Üzerindeki Etkisi ve Kalp Krizi

Ağız sağlığı ve kalp hastalıklarının arasında direkt ilişki vardır. Diş eti iltihabı ya da ileri diş çürükleriyle yaşayan hastaların kalp hastalıklarına yakalanma riski daha yüksektir. Bunun nedeni ağızdan vücudun diğer organlarına kan yolu ile yayılan bakteriler ve virüslere dayanır.

-Prof. Dr. Gökçen Orhan*

Ağız sağlığının, organlarımız üzerine etkisi, yapılan birçok bilimsel çalışma ile gösterilmiştir. Ağız sağlığı iyi görünümlü bembeyaz dişlerden çok daha fazlasıdır. Sağlıklı bir ağız hem dişlerin hem de ağızdaki diğer dokuların sorunsuz olması, ağız içinde ağrılı diş ve diş etinin bulunmaması demektir. Ağız içerisinde normalde çok sayıda mikroorganizma bulunmaktadır. Normal ağız florası olarak adlandırılan bu bakteriler, ağız bakımı iyi yapılmadığında, dişte çürüklere ve dişi çevreleyen diş eti ve kemiklerde enfeksiyonlara (gingivitis, periodontitis) sebep olur.  Maalesef Türk toplumunun büyük çoğunluğu diş eti, ağız içi ve diş hastalıkları ile yaşamaktadır. Yapılan araştırmalarda Türkiye’de 30-35 yaş arasında her 100 kişiden yalnızca üçünün sağlıklı bir ağız yapısının olduğu gösterilmiştir. Ülkemizde diş hekimine muayeneye gitme oranı halen çok düşüktür.

Amerikan Periodontoloji Derneği’ne göre aşağıdaki şikayetleriniz varsa ağız sağlığınız bozuktur.

  • Yemek yerken, diş fırçalarken veya diş ipi kullanırken kanayan dişler,
  • Diş etleri veya dişlerde iltihap ya da enfeksiyon göstergesi varsa
  • Sürekli ağız kokusu veya ağızda kötü bir tad hissi varsa,
  • Bazı dişleriniz sallanıyorsa veya diğer dişlerden uzaklaşıyor hissi veriyorsa en yakın zamanda kesinlikle bir diş hekimine muayene olmanız önerilmektedir.

Ağız sağlığı ve kalp hastalıklarının arasında direkt ilişki vardır. Diş eti iltihabı ya da ileri diş çürükleriyle yaşayan hastaların kalp hastalıklarına yakalanma riski daha yüksektir. Bunun nedeni ağızdan vücudun diğer organlarına kan yolu ile yayılan bakteriler ve virüslere dayanır. Özellikle diş çürüğü, diş taşı veya diş etrafında biriken plak ve tartarlar ağız içindeki bakteri miktarını ve çeşitliliğini katbekat arttırmaktadır. Çürük bir dişin çekilmesi sırasında veya sadece basit bir diş fırçalama esnasında oluşan fark edilmeyen bir kanamada bile, bakteriler kana karışıp ciddi problemlere yol açabilir. Bu mikroorganizmalar kan yolu ile kalbe ulaştığında, hasarlı bölgelere yerleşerek iltihaba neden olabilirler. Kalbin iç yüzeyinin iltihaplanmasına ‘endokardit’ adı verilir. Endokarditin en sık nedeni sağlıksız bir ağız ve dişlerdir. Bu risk özellikle doğumsal kalp rahatsızlığı olan çocuklar, akut eklem romatizması geçirenler ve kalp ve damar hastalığı olan erişkinlerde çok daha fazladır. Bu kişilerin diş sağlığı açısından çok daha fazla dikkatli olmaları gerekmektedir. Ayrıca bu hastaların dişleriyle ilgili bir girişim öncesinde mutlaka diş hekimlerini sahip oldukları hastalıklar ve kullandıkları kan sulandırıcı ilaçlar hakkında bilgilendirmeleri gereklidir.

İltihaba yol açmanın yanında diş eti iltihabı, diş kaybı ve diğer ağız ve diş hastalıkları, koroner arter rahatsızlıkları, beynimizi besleyen karotis arterlerinde tıkanma sonucu felç ve diğer tip kalp hastalıklarının oluşumuna yol açabilir. Özellikle gençlerde ani kalp krizlerinin tetikleyicisi olabilirler. Yapılan çalışmalar bu damarları tıkayan plaklar içinde ağız içinde yer alan mikroorganizmaların varlığını göstermiştir. Bakterilerin yol açtığı inflamasyon yüksek tansiyona da yol açar.

Ağız ve diş sağlığının kalp sağlığı yanında sindirim sistemi hastalıkları açısından da önemli olduğu bilinmektedir. Çürük ya da iltihaplı dişler dışında, geciktirilen ve ihmal edilen tedaviler nedeniyle kaybedilen dişler ve ortaya çıkan diş eksiklikleri, ağızdaki besinlerin yeterince parçalanamadan, öğütülemeden mideye aktarılmasına neden olur. Mide de bu besinleri sindirebilmek için daha çok çaba harcar. Hazımsızlık sorunları, gastrit ve ülser gibi mide sorunları ortaya çıkabilir. Eksik dişler, çiğneme sırasında çene eklemelerine de farklı kuvvetle baskı yapılmasına neden olur. Bu da ilerleyen süreçte çene eklemlerinde ağrı, kulak çınlaması, baş, boyun ve omuzlara kadar yayılan sırt ağrılarına neden olabilir.

Ağız hijyenine dikkat etmek ve düzenli yapılan diş kontrolleri diş ve diş eti hastalıklarına karşı korumanın en iyi yoludur. Dişlerinizi, ağzınıza rahatça uyan ve ağzınızın her yerine kolayca ulaşabilen bir diş fırçası ile günde iki kere fırçalamalısınız. Ayrıca her gün dişlerin diş ipi ile temizlenmesi ve düzenli olarak diş hekimine muayene olarak profesyonel diş temizliği yaptırılmalıdır. Bunların yanı sıra tütün ve tütün ürünlerinin ağız sağlığını ciddi derecede bozduğu, diş eti problemleri ve ağız kanserine sebep olduğu bilinmektedir. Ağız hijyeni ve düzenli yapılan diş kontrolleri diş eti hastalıklarına karşı korunmanın en iyi yoludur. Ağız ve dişlerinizin sağlıklı olmasını sağlayarak, ağız sağlığı ve kalp hastalıkları arasındaki bağlantıya karşı kendinizi koruyabilir; gülüşünüzün sağlıklı, temiz ve güzel olmasını sağlayabilirsiniz.

*Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dr. Siyami Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi SUAM Kalp ve Damar Cerrahisi Kliniği