Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) yayınlamış olduğu “Kahramanmaraş Merkezli Depremin Etkileri ve Politika Önerileri” isimli raporunda, bölgenin yeniden kalkınma planı maliyetinin 5 yıllık dönemde 150 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), “Kahramanmaraş Merkezli Depremin Etkileri ve Politika Önerileri” isimli bir rapor yayınladı. Kahramanmaraş merkezli depremlerin büyük bir coğrafyada yüksek oranda yıkım ve hasara yol açtığı belirtilen raporda deprem bölgesinde yer alan bina stokunun %40’nın deprem nedeniyle az, orta ve ağır derecede hasar gördüğü ve yıkıldığı tahmin ediliyor. Rapor, depremin 5 yıllık bir dönemde 150 milyar dolara ulaşan bir finansman ihtiyacı yaratacağını ve en büyük maliyet kalemlerinin ise şunlar olacağını belirtiyor:
- Altyapı ve üstyapı inşaat faaliyetleri (88 milyar dolar civarında olması beklenen bu maliyetin yarısının kamunun finanse etmesi tahmin ediliyor.)
- Taşıt, demirbaş, stok ve tüketim malları kaynaklı kayıplar (35 milyar dolar)
- Depremden etkilenen hanehalkları için sunulması önerilen geçici barınma, yaşam, iş ve istihdam destekleri (3 yıllık maliyeti 24 milyar dolar)
Bu yıl deprem nedeniyle ekonomik büyümenin 1,2 puan gerileyerek %2,9 olmasının beklendiğini aktaran rapor, 2024 yılında ise ekonominin %2,8 oranında büyüyeceği tahmin ediyor.
Depremde evi, iş yeri veya taşınır/taşınmaz malları yok olan veya hasar gören firma ve hanelerin bu kayıplardan dolayı yüksek varlık kaybına uğrayacağını belirten raporda şu ifadelere yer verildi: “Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından yapılan açıklamalara göre, deprem bölgesinde sigortalı konut sayısı 1,1 milyondur. Bu raporda bölgede 5,4 milyon konut bulunduğu ve 3,7 milyon hanenin ikamet ettiği tahmin edilmektedir. Sigorta oranı konut başına %21, hane başına ise %30’dur. Yapılan açıklamalara göre yıkılan konut başına ödenecek en yüksek tazminat tutarı 640 bin liradır. Buna göre deprem bölgesinde yıkık veya acil yıkılması gerektiği tahmin edilen 584 bin konut için tahmin edilen yeniden inşaat maliyeti 964 milyar lira iken DASK kapsamında tazmin edilebilecek tutar 79 milyar liradır. Hasar temin oranı %8’dir.”
İlgili rapora buradan ulaşabilirsiniz.
