Türkiye Sigorta Birliği (TSB) Genel Sekreter Yardımcısı ve TSEV’de sigortacılık üzerine dersler veren Balkır Demirkan, Kahramanmaraş depremi sonrasında gündeme gelen ve gelişmiş ekonomilerde sigorta oyuncularının ciddi şekilde kullandığı doğal bir afet durumunda sigorta endüstrisindeki şirketler için para toplamak üzere tasarlanmış yüksek getirili bir borçlanma aracı olan DOĞAL AFET tahvilleri (CATBOND) üzerine detaylı bir yazı kaleme aldı.
Demirkan’ın Linkedin hesabı üzerinde yayınladığı makalede , “DOĞAL AFET tahvilleri sigorta endüstrisine fayda sağlar, çünkü toplanan sermaye doğal afet kapsamı için cepten maliyetlerini düşürür” ifadelerine yer verdi.
Balkır Demirkan’ın “Doğal Afet Tahvili(CATBOND)’nin Anlamı, Faydaları, Riski ve Örneği” başlıklı yazısı şöyle:
Bir DOĞAL AFET tahvili (CATBOND), doğal bir afet durumunda sigorta endüstrisindeki şirketler için para toplamak üzere tasarlanmış yüksek getirili bir borçlanma aracıdır. Bir DOĞAL AFET tahvili, ihraçcının tahvilden yalnızca deprem veya kasırga gibi belirli koşullar meydana geldiğinde fon almasına izin verir. Tahvil tarafından korunan bir olay sigorta şirketine bir ödemeyi etkinleştirirse, faiz ödeme ve anaparayı geri ödeme yükümlülüğü ertelenir veya tamamen affedilir.
DOĞAL AFET tahvillerinin üç ila beş yıl arasında kısa vade tarihleri vardır. Bu menkul kıymetlerdeki birincil yatırımcılar hedge fonlar, emeklilik fonları ve diğer kurumsal yatırımcılardır.
DOĞAL AFET tahvili (CATBOND)’u anlamak
Felaket tahvilleri, mal ve kaza sigortacılarının yanı sıra reasürans şirketleri tarafından yatırımcılara risk aktarmak için kullanılmaktadır. İlk olarak 1990’larda pazarlandığı anlaşılan bu tahviller, sigorta ve reasürans şirketlerine sigortalama politikalarıyla ilişkili riski dengelemenin başka bir yolunu sunar. Kurumsal yatırımcılar, DOĞAL AFET tahvillerinden diğer sabit getirili menkul kıymetlerin çoğundan daha yüksek bir faiz oranı alabilirler.
DOĞAL AFET tahvilleri, önceden belirlenmiş olaylarla veya sigortayla ilgili risklerle bağlantılı finansal menkul kıymetler için bir şemsiye terim olan sigortaya bağlı bir güvenlik türüdür. DOĞAL AFET (CATBOND) tahvilleri, sigorta şirketlerine yalnızca tahvil tarafından korunan bir felaket meydana gelirse ödenir.
TAHVİL İÇİN ÖNEMLİ KONULAR
- Bir DOĞAL AFET tahvili, doğal bir afet durumunda sigorta endüstrisindeki şirketler için para toplamak üzere tasarlanmış, alanlar için yüksek getirili bir borçlanma aracıdır.
- Bir DOĞAL AFET tahvili, ihraççının yalnızca deprem veya kasırga gibi belirli olaylar meydana geldiğinde ödeme almasına izin verir.
- Yatırımcılar, tahvilin ömrü boyunca, çoğu sabit getirili menkul kıymetinkinden daha büyük bir faiz oranı alabilirler.
- Özel olay gerçekleşirse, bir ödemeye yol açarsa, faiz ödeme ve anaparayı iade etme yükümlülüğü ertelenir veya tamamen affedilir.
DOĞAL AFET (CATBOND) Tahvil Ödemeleri Nasıl Çalışır?
DOĞAL AFET (CATBOND) tahvilleri ihraç edildiğinde, yatırımcılardan elde edilen gelirler, diğer çeşitli düşük riskli menkul kıymetlere yatırılabilecekleri güvenli bir teminat hesabına gider. Yatırımcılara yapılan faiz ödemeleri güvenli teminat hesabından gelir.
Bir DOĞAL AFET (CATBOND) tahvili, ödemenin yalnızca toplam doğal afet maliyetlerinin belirtilen kapsama süresi boyunca belirli bir hasar tutarını aşması durumunda gerçekleşmesi için yapılandırılabilir. Tahviller ayrıca bir fırtına veya depremin gücüne veya Karadenizi vuran beşten fazla adlandırılmış sel/dolu gibi olayların sayısına da sabitlenebilir. Bir dizi doğal afet, sigorta şirketine bir ödeme yapılmasını tetikleyecek ve bu da fonların güvenli teminat hesabından geleceğini belirleyecektir.
Kapsanan doğal afetlerin maliyetleri, tahvil ihracından elde edilen toplam hasar tutarını aşarsa, yatırımcılar anaparalarını kaybedeceklerdir. Bununla birlikte, felaketi karşılayacak maliyetler tahvilin ömrü boyunca belirtilen tutarı aşmazsa, yatırımcılar anaparalarını tahvilin vadesinde iade edeceklerdir. Yatırımcı ayrıca, tahvili elinde tutma karşılığında düzenli faiz ödemelerini almaktan da yararlanacaktır.
DOĞAL AFET Tahvillerinin (CATBOND) Faydaları ve Riskleri
Potansiyel Faydalar
DOĞAL AFET tahvilleri tarafından ödenen faiz oranları genellikle finansal piyasalarla veya ekonomik koşullarla bağlantılı değildir. Bu şekilde, DOĞAL AFET tahvilleri yatırımcılara faiz oranları düşük olduğunda ve geleneksel tahviller daha düşük getiri sunduğunda bile istikrarlı faiz ödemeleri sunar. Ayrıca, kurumsal yatırımcılar ekonomik ve piyasa riskine karşı korunmak için bir portföyün çeşitlendirilmesine yardımcı olmak için DOĞAL AFET tahvillerini kullanabilirler. Bu potansiyel olarak azalan riskin nedeni, bu yatırımların mutlaka ekonomik performans veya borsa hareketleriyle ilişkili olmamasıdır. Ülke ve olayın riski ile değerlendirilir. Genelde bu tahvillerin alıcıları devlet ya da büyük reasürans şirketleri olmaktadır.
DOĞAL AFET tahvilleri, diğer sabit gelirli tahvillere ve temettü ödeyen hisse senetlerine kıyasla rekabetçi bir getiri sunar. DOĞAL AFET tahvillerindeki yatırımcılar, tahvilin ömrü boyunca sabit faiz ödemeleri alırlar. Ayrıca, bu tahvillerin vadeleri tipik olarak kısa vadeli olduğundan, ödemeyi tetikleyen bir olayın meydana gelme olasılığı daha düşüktür.
DOĞAL AFET tahvilleri sigorta endüstrisine fayda sağlar, çünkü toplanan sermaye doğal afet kapsamı için cepten maliyetlerini düşürür. DOĞAL AFET tahvilleri ayrıca sigorta şirketlerine en çok ihtiyaç duyduklarında nakit sağlar, bu da doğal bir afet nedeniyle iflas başvurusunda bulunmalarını önleyebilir.
Potansiyel Riskler
DOĞAL AFET tahvilleri sigorta şirketleri için riski azaltabilse de, risk menkul kıymetlerin alıcıları tarafından karşılanır. Yatırım yapılan anapara tutarını kaybetme riski, tahvillerin kısa vadesi ile bir miktar azalır.
Sigorta Bilgi Enstitüsü’ne göre, 2019 yılında dünya çapındaki doğal afetlerden kaynaklanan toplam kayıplar, kabaca son 30 yılın enflasyona göre düzeltilmiş ortalamasıyla uyumlu olan ve 2018’deki 186 milyar dolardan 150 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2019’da 820 olay, 2018’deki 850 olaya kıyasla kayıplara neden oldu. 2019 olaylarından kaynaklanan sigortalı zararlar, 2018’deki 86 milyar dolardan 52 milyar dolara düştü. Bu nedenle, genel kayıplar 2019’da 2018’e göre düşmüş olsa da, hasarlardan kaynaklanan maliyetler milyarlarca dolara ulaşabilir ve DOĞAL AFET tahvillerine sahip yatırımcılar yatırımlarının tamamını veya bir kısmını kaybetme riski altındadır. Yatırımcıların, DOĞAL AFET tahvillerinin sunduğu cazip getirilerin getirilerine karşı riskleri tartmaları gerekir.
DOĞAL AFET tahvilleri ekonomik ve piyasa riskinden çeşitlendirme sunabilir, çünkü doğal afetler genellikle ekonomik olaylar ve borsa hareketleriyle ilişkili değildir. Bununla birlikte, doğal bir felaketin durgunluğa ve ardından borsa düşüşüne neden olması durumunda istisnalar olabilir. DOĞAL AFET tahvillerine sahip yatırımcılar, feci olayın sigorta şirketine bir ödeme yapılmasını teşvik etmesi durumunda anaparalarını kaybetme riski altında olacaklardır. Bununla birlikte, felaket olayı bir durgunluk sırasında meydana gelirse, bazı yatırımcıların DOĞAL AFET (CAT) tahvilindeki yatırımlarını kaybetmeleriyle eşzamanlı olarak gelir kaynaklarını (işlerini) kaybetmeleri durumunda sonuçlar birleştirilebilir.
Artıları
- DOĞAL AFET (CAT) tahvilleri, yatırımcılara tahvilin ömrü boyunca istikrarlı, yüksek getirili faiz ödemeleri sunabilir.
- DOĞAL AFET (CAT) tahvilleri, doğal afetler borsa hareketleriyle ilişkili olmadığından bir portföyü belirli risk türlerine karşı korumaya yardımcı olabilir.
- DOĞAL AFET (CAT) tahvillerinin bir ila beş yıllık kısa vadeleri vardır, bu da anapara kaybı da dahil olmak üzere sigorta şirketine ödeme olasılığını azaltır.
Eksileri
- DOĞAL AFET (CAT) tahvilleri, sigorta şirketine ödeme yapılması durumunda yatırılan anapara tutarını kaybetme riski taşıyabilir.
- Doğal afetler, borsadaki düşüşler ve durgunluklar sırasında meydana gelebilir ve bu da DOĞAL AFET (CAT) tahvillerinin çeşitlendirme avantajını olumsuz yönde etkileyebilir.
- DOĞAL AFET (CAT) tahvillerinin kısa vadeli vadeleri, doğal afetlerin sıklığı ve maliyetleri artarsa tetikleyici bir olay olasılığını azaltmayabilir.
Bir Doğal Afet Tahvili Örneği
Türkiyedeki en büyük sigorta şirketlerinden birinin bir DOĞAL AFET (CAT) tahvili çıkardığını varsayalım. Tahvilin 1.000 EUR’luk bir nominal değeri var, iki yıl içinde vadesi geliyor ve yıllık% 6.5’lik bir faiz oranı ödüyor. DOĞAL AFET (CAT) tahvilini satın alan bir yatırımcı her yıl 65 Eur alacak ve anapara vadesinde bonoyu alan’a iade edilecektir. DOĞAL AFET (CAT) tahvilinin ihracı, özel bir hesaba yerleştirilen 100 milyon EUR gelir elde etti.
- Tahvil, Devlet Çiftliği’ne yapılacak bir ödemenin ancak toplam doğal afet maliyetlerinin iki yıl boyunca 300 milyon EUR’u aşması durumunda gerçekleşmesi için yapılandırılmıştır. Kalan fonlar, tahvilin vadesinde yatırımcılara iade edilecektir.
- İkinci yıl boyunca, toplam maliyeti 550 milyon EUR olan bir dizi doğal afet meydana geliyor. Bu, Bonoyu çıkartan Sigorta şirketi’ne yapılan ödemeyi etkinleştirir ve özel hesaptan sigorta şirketine 100 milyon EUR aktarılır.
- 1.000 EUR’luk bir DOĞAL AFET (CAT) tahvili tutan yatırımcılar, birinci yılda 65 EUR faiz kazandılar ve ardından ikinci yılda anaparalarını kaybetmiş olurlar. Tahvili çıkartan sigorta şirketi, DOĞAL AFET (CAT) tahvili ihraç ederek doğal afetler için maliyetlerini 550 milyon EUR’dan 450 milyon EUR’a düşürmüş olur.
Kahramanmaraş depreminden önce eğer bir sigorta şirketi reasürans yerine ya da yanında bir Doğal Afet Tahvili çıkartmış olsa ve bu tahvil’de Devlet tarafından alınmış olsa idi, Deprem sonrasında tahvilden elde edilecek nakit akışı ile tıpkı reasürans gibi hızla ve bir muafiyet olmaksızın ödemelerin yapılması sağlanabilecek idi. Üstelik burada yeniden yapım ya da tarife ile bağlantılı konular ile ilgili değil, değrem kapasitesi ile orantılı tahvil yapılabileceği için, gerçek zarar seviyesine kadar sigorta şirketlerinin tahvil seviyesi ile orantılı kapasite sağlayabilme imkanları da oluşabilceği değerlendirilebilir.
Bir devam yazısı daha olacak..
