Sigorta sektöründe büyük zarara yol açan trafik kazaları, geçen yıl 5,362 can kaybına neden olarak binlerce eve ateş düşürdü. Arşivden sayfamızı hazırlamak için bundan yarım asır geriye gittiğimizde durumun bugünkünden de kötü olduğu gördük: 1970 yılında yollarda sadece 500 bin araç varken trafik kazası sonucu hayatını kaybedenlerin sayısı 4 bin. Ancak yarım asır önceki bu rakam bugünkü rakamın kabul edilebilir olduğunu göstermiyor. Günümüzde, Türkiye’den çok daha fazla aracın trafikte olduğu İspanya’daki kazalarda Türkiye’nin üçte biri kadar can kaybı yaşanıyor.
Trafik kazaları günümüzde ülkemizin ve sigorta sektörünün en önemli sorunlarından birini oluşturuyor. Ancak 1970 yılına gidildiğinde durumun daha da kötü olduğu görülüyor. Araç sayısının çok düşük olduğu o yıllarda ölümlü kazaların bugünle yarışır miktarda olduğu göze çarpıyor.
Ölümlü kaza sayısı çok yüksek
Dergimizin 1972 yılı Nisan sayısında Avukat Ünal Denizli’nin aktardığı bilgilere göre, 1960’ta 173 bin olan Türkiye’deki motorlu araç sayısı 1970’e gelindiğinde 490 bine yükseliyor. Ancak dikkat çekici rakam, o yıllardaki ölümlü kaza ve ölüm sayısının çok yüksek olması. 1970 yılında ülkemizde toplam 191 bin kaza olurken, ölümlü kaza sayısı 3,193, hasarlı kaza ise 6,466. 1970 yılında kazalarda ölen kişi sayısı 3.955’ken, yaralanan sayısı 17,001. Denizli’nin verdiği bilgiye göre, ülkemizdeki 10 bin araç başına düşen kazalardaki ölü sayısı 125’ken, ABD’de bu rakam 15. Denizli bu durumu, “Memleketimizde yol standardının, kanun tatbikatının ve yol emniyetinin kifayetsiz olduğu anlaşılmaktadır” diyerek yorumluyor.
Günümüzdeki durum
Günümüze gelindiğinde motorlu araç sayısının 25 milyona yükseldiğini görüyoruz. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2021 yılında trafik kazası sayısı 1 milyon 186 bin. Ölümlü ve yaralanmalı kaza sayısı 188 bin, ölü sayısı 5,362 ve yaralı sayısı 274 bin olarak kayıtlara geçiyor. Yani, 500 bin araç varken kazalarda 4 bin kişi hayatını kaybederken, 25 milyon, yani 50 kat araç varken kazalardaki ölüm rakamı 5,362.
1970 yılında trafik kazalarının nedenlerine bakıldığında %71 oranında sürücü, %25 yaya, %1,8 yolcu, %0,7 araç ve % 0,5 yol kusurlu görülüyor. Günümüze bakıldığında TÜİK’in verilerine göre sürücü kusuru %87, yolcu kusuru %8,2, %2,6’sı taşıt kusuru, %1,8’inin yolcu ve %0,4’ünün yol kusuru olduğu görülüyor.
50 yılda yolcu kusurunun %1.8 olarak değişmeden kalması dikkat çekiyor. Sürücü kusuru ise %71’den %87’ye ciddi oranda artış gösteriyor.
Bir mukayese: İspanya – Türkiye
Farklı ülkelerde günümüzde durumun nasıl olduğunu görmek ve ülkemizdeki rakamları daha iyi anlayabilmek için, örneğin, İspanya’ya bakarsak, Türkiye’deki kaza ve ölüm rakamlarının çok yüksek olduğu dikkat çekiyor. International Transport Forum’un çalışmasına göre, 36 milyondan fazla aracın bulunduğu İspanya’da 2019 yılında trafik kazalarında 1755 kişi hayatını yitirmiş. Türkiye’den daha fazla aracın bulunduğu İspanya’da trafik kazalarında ülkemizin üçte biri kadar ölüm olması düşündürücü bir sonuç olarak karşımıza çıkıyor.
