2021’de yayınlanan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) Raporu, 2100’e kadar Grönland buzulunun erimesinden dolayı deniz seviyesinin 6 ila 13 santimetre aralığında yükselebileceği tahmininde bulunmuştu. Ancak yapılan yeni bir çalışma çok daha karamsar sonuçlara işaret ediyor.
Danimarka ve Grönland Jeolojik Araştırması (GEUS), Grönland’ın hızla eriyen buz tabakasının, küresel deniz seviyesini en az 27 santimetre yükselteceğine işaret ediyor. Yeşil Gazete’nin haberine göre, yükseltinin boyutu daha önce tahmin edilenden en az iki kat daha fazla.
GEUS’un çalışmasının yazarlarından William Colgan, artık daha az kar yağan ana buzullar tarafından beslenmediği için yenilenemeyen buz tabakasının iklim değişikliğinden dolayı eridiğini ve denizleri de kaçınılmaz olarak yükselteceğini söyledi.
The Associated Press’ten Seth Borenstein’in aktardığına göre ise, Grönland araştırmasında bir buzulbilimci olan araştırmanın başyazarı Jason Box, “Şu anda hangi iklim senaryosunu ele aldığımız fark etmeksizin, bu buz okyanusa gönderilmiş durumda. Daha çok bir ayağı çukurda gibi” şeklinde yorumda bulundu.
IPCC 6-13 santimetre yükseliş öngörmüştü
Nature Climate Change dergisinde yayımlanan çalışma, erimeden kaynaklı deniz seviyesi yükselişinin 78 santimetreye kadar ulaşabileceğini ortaya koydu. Ancak 2021’de yayınlanan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) raporu, 2100’e kadar Grönland buzunun erimesinden kaynaklanan olası deniz seviyesinin yükselişi için 6 ila 13 santimetre aralığını öngörmüştü.
Grönland’daki dağlarda gerçekleşen kar yağışının buzulların çevresini doldurarak kalınlaştırıp kenarlardaki erimeleri engelliyor. Ancak araştırmacılar bunun aksine son birkaç on yılda daha az kar tutma ve daha fazla erime olduğunu, bunun da yarattığı dengesizlikten dolayı erimeye sebep olduğuna işaret ediyor.
‘Bugünün aykırı değerleri, yarının ortalama rakamları’
Colgan, buz tabakasındaki kaybın ve hesaplamaların oranına bakıldığında, Grönland’ın toplam buz hacminin yüzde 3,3’ünün ne olursa olsun eriyeceğini söyleyerek, “İklim değişikliği böyle işliyor. Bugünün aykırı değerleri, yarının ortalamaları haline geliyor” dedi. Araştırmacılara göre, dünyadaki karbon kirliliğinin azalsa bile yüzde 3,3’lük erime gerçekleşecek.
Toplumsal, ekonomik ve çevresel etkileri büyük olacak
Boise State Üniversitesi‘nde yerbilimleri profesörü olan Ellyn Enderlin, deniz seviyesinin 27 santimetre yükselmesinin büyük toplumsal, ekonomik ve çevresel etkileri olacağını söylüyor. NYU’dan David Holland ise, “Bu gerçekten büyük bir kayıp ve dünyanın dört bir yanındaki kıyı şeritleri üzerinde zararlı etkileri olacak” diyor. Erimenin zamanlaması tahmin edilemese de bu yüzyıl içinde ya da 2150’ye kadar olacağı yönünde ifadeler kullanılıyor. Öte yandan Colgan, erimenin bu yüzyılın sonunda olacağını veya 2150’de gerçekleşeceğini belirtiyor. Colgan, bunun aslında en iyi durum senaryosu olduğunu söylüyor.
Son olarak, 2012 yılının buz tabakasındaki dengenin en orantısız olduğu devasa erimenin gerçekleştiği bir yıl olduğu hatırlatılarak, “Dünya 2012 gibi daha fazla yıl geçirmeye başlarsa, Grönland’daki erime 78 santimetrelik bir yükselmeyi tetikleyebilir” dendi.
Fotoğraf: @tawatchai07
