Son IPCC Raporu, iklimin kesinlikle değiştiğini, insan kaynaklı olduğunu ve dünyadaki tüm bölgeleri etkilediğini aktarıyor. Raporu değerlendiren iklimbilimci Prof. Dr. Levent Kurnaz, bu yüzyılın ortasına kadar sıcaklıkların 2°C artabileceği uyarısında bulunuyor. Daha da korkutucu olansa artışın yüzyıl sonuna kadar 3,2°C’yi bulma ihtimali.
Birleşmiş Milletlere bağlı Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) iklim değişikliğinin mevcut durumunu ele alan 6’ncı Değerlendirme Döngüsünün sentez raporu yayımlandı. Dünyanın her bölgesindeki hava ve iklim aşırılıklarının doğa ve insanlar üzerinde olumsuz etkilere ve kayıplara neden olduğunu ifade eden sentez raporu, iklim değişikliğinin yol açtığı tahribattan tarihsel olarak iklim değişikliğine en az katkıda bulunmuş olan hassas toplulukların orantısız bir şekilde etkilendiğinin altını çiziyor.
Yeşil Gazete’nin haberine göre, 3,5 milyar insanın iklim değişikliğine karşı yüksek derecede kırılgan olduğu belirtilen Raporda, sıcaklık artışlarının ekosistemlerin zarar görmesi, karada ve okyanusta türlerin toplu ölümleriyle sonuçlandığı açıklanıyor. Rapor ayrıca bazı ekosistemlerin, buzulların geri çekilmesi ve arktik permafrostun çözülmesi gibi etkilerin neden olduğu geri dönüşü olmayan bir noktaya yaklaştığını kaydediyor.
Fosil yakıtlar için ayrılan kamu ve özel fonlarının iklim adaptasyonu ve emisyon azaltımı için ayrılanlardan hâlâ daha fazla olduğu belirtilirken, iklim finansmanının ezici çoğunluğu azaltıma yönelik olsa da ısınmayı 2°C’nin altında veya 1,5°C’de sınırlamak için gereken seviyelerin altında kalıyor.
Rapor, mevcut planlar ve uygulamadaki boşlukların insanlığı tehlikeli bir geleceğe doğru götürdüğü konusunda uyarıyor. 21. yüzyıl boyunca ısınmanın 2°C’nin altında sınırlandırılmasını zorlaştırdığını vurgulanırken, 2030 yılında ulusal katkı beyanlarının işaret ettiğinden daha yüksek küresel sera gazı emisyonlarına yol açacağı tahmin ediliyor. Bu durum düzeltilmezse, 2100 yılına kadar 3,2°C’lik bir küresel ısınma ile karşı karşıya kalınabileceği ifade ediliyor.
Rapor, yüzyılın sonuna kadar ısınmayı 1,5°C civarında sınırlama şansının ise yüzde 50 olduğunu belirtiyor. Küresel ısınmanın 1,5°C seviyesine ulaşacağı zamana ilişkin en iyi tahminler, bu raporun 2040 veya daha erken olarak tanımladığı yakın vadede yer alıyor.
Daha çok aşırılık ve istikrarsızlık
Daha yüksek sıcaklıkların aşırılıkları, istikrarsızlığı ve öngörülemezliği beraberinde getireceğinin altı çizilen raporda, devam eden emisyonların iklim sisteminin tüm önemli parçalarını etkileyeceği ve küresel ısınmanın her artışında aşırı uçlardaki değişikliklerin daha da büyüyeceği belirtiliyor. Daha fazla ısınmanın, öngörülemeyen bir küresel su döngüsü, kuraklık ve yangınlar, yıkıcı seller, aşırı deniz seviyesi olayları ve daha yoğun tropikal hortumlar getirdiğine yer veren çalışma, iklimle ilgili birçok riskin bir önceki raporda öngörülenden daha yüksek olduğuna ve öngörülen uzun vadeli etkilerin şu anda gözlemlenenden birkaç kat daha fazla olduğuna dikkati çekiyor.
Rapor, iklim değişikliği risklerinin giderek yönetilmesi zor hale geleceği ve iklim dışı risklerle etkileşime girerek bileşik ve katmanlı risklere neden olacağı konusunda uyarılarda bulunuyor. İklim kaynaklı gıda güvensizliği ve arz istikrarsızlığının, küresel ısınmayla birlikte artabileceğine ve kentsel genişlemeyle gıda üretimi arasındaki arazi rekabetinin, salgın hastalıklar ve çatışma gibi iklim dışı risk faktörleriyle etkileşime girebileceği kaydediliyor.
Sentez Raporu, negatif emisyonlar olmadan 1,5 °C’lik Paris sıcaklık hedeflerine ulaşmanın artık mümkün olmadığını da vurguluyor.
Sel felaketleri daha çok görülecek
Raporu Oksijen gazetesinde yorumlayan iklimbilimci Prof. Dr. Levent Kurnaz, “İklim kesinlikle değişiyor, bu değişiklik yeryüzünün her tarafında hissediliyor ve bu değişikliğin sebebi kesinlikle insanlık” diyor. Rapor sıcaklık artışının yüzyılın ortasında 2 derece olabileceğini ortaya koyuyor. Sıcaklık artışının özellikle Türkiye coğrafyasında ciddi sonuçlar doğuracağını öngören Kurnaz, 2 derece ısınmanın geçtiğimiz aylarda Şanlıurfa ve Adıyaman’daki sel felaketlerinin en az iki kat artacağı anlamına geldiğini söylüyor. Levent Kurnaz, düşük karbonlu ekonomiye hızlı geçiş için hükümetler ve iş dünyasının politikalarını hızlandırması gerektiğini vurguluyor.
